„Rozważna i romantyczna" Jane Austen, czyli nie tylko o miłości

Rozważna i romantyczna Jane Austen opowiada o dwóch siostrach Dashwood - Mariannie i Eleonorze - z których ta pierwsza jest tą bardziej uczuciową, silnie przeżywającą wszystkie emocje, zaś druga kieruje się rozsądkiem i zawsze najpierw myśli, a potem mówi. Mimo tego, że są jak ogień i woda, obie pragną tego samego - szczęśliwego zamążpójścia z ukochanym mężczyzną. I już na samym początku powieści pojawia się kilku kawalerów, którzy będą występowali w niej do samego końca.

Książka Jane Austen nie jest jednak romansem, ale powieścią obyczajową, w której po prostu miłość i zamążpójście są bardzo istotnym elementem fabuły. Jednak bardzo duży nacisk położony został także na obyczajowość, styl życia i codzienność ludzi zamożnych w Anglii z przełomu XVIII i XIX wieku  (powieść została wydana w roku 1811). Autorka jest niezwykle trafną obserwatorką, ale nie pozostaje bezstronna wobec opisywanej rzeczywistości, wyśmiewając osoby, które przy wyborze nie tylko małżonków, ale i przyjaciół, kierują się ich zamożnością czy też pozycją społeczną. Co więcej, pokazuje, w jaki sposób ludzie decydowali o tym, z kim będą przystawać: nie zawsze było to bowiem chytre liczenie na korzyści płynące z zadawania się z kimś bogatszym i lepiej sytuowanym, ale czasem bezmyślne uważanie innych za wartościowych tylko dlatego, że nad nami górują pozycją czy ilością pieniędzy, jakby samo to oraz ich znajomość etykiety czyniła z nich najlepsze towarzystwo. Niemniej nie jest to jedyna rzecz, z której kpi autorka - przykładowo pokazuje jeszcze ludzki snobizm i skłonność do uznania innych za cudowne osoby tylko dlatego, że potrafią nam schlebić i połechtać ego.

Jednak nie tylko dzięki temu książka Austen cechuje się niezwykłym humorem, przejawia się on także w sytuacjach, które są zwyczajnie zabawne, jak chociażby pewne nieporozumienie, które jak się obawiam w działach wielu współczesnych twórców (mam tu na myśli nie tylko powieści, ale i na przykład filmy) prowadziłoby do Bardzo Dramatycznego Ciosu Dla Bohaterów, czy też do Zupełnie Przypadkowego Szczęśliwego Zbiegu Okoliczności, a u Austen wyjaśnia się niezwykle szybko i jest po prostu elementem humorystycznym umilającym lekturę. Mimo przesycenia humorem, autorka zachowuje prosty i elegancki styl, dzięki któremu jej książka ma niezwykłą klasę, niczym właśnie elegancka dama z przełomu XVIII i XIX wieku.

Rozważna i romantyczna jest także pełna świetnych portretów psychologicznych. Nawet jeżeli jakaś postać pojawia się rzadko i na krótko, mamy wrażenie, że to osoba z krwi i kości, na której temat możemy co nieco powiedzieć. Najlepiej oczywiście scharakteryzowane są siostry Dashwood, które nigdy nie znikają z pierwszego planu i to ich myśli nieustannie śledzimy, a także widzimy jak w miarę rozwoju fabuły dojrzewają, nie zmieniając się jednak za bardzo w gruncie rzeczy. Proces ten pokazany jest subtelnie (zwłaszcza w przypadku jednej z sióstr), co tylko zwiększa jego wiarygodność.

Usilnie próbowałam znaleźć w powieści jakąś wadę, element, do którego będę mogła się przyczepić, jednak nic takiego tu nie ma, Nie znaczy to jednak, że dla mnie powieść była dziełem wybitnym i poruszającym serce, nie dziwię się jednak, jeśli dla kogoś jest, a to za sprawą pewnego elementu, który ma miłośników, jak i osoby dla których jest obojętny - ja zaliczam się do tej drugiej grupy. Mianowicie, jakby nie patrzeć, historia kręci się wokół miłości, co już samo w sobie nie jest moim ulubionym tematem książek, a ponadto miłość ta widziana jest z kobiecej perspektywy, która z pewnych przyczyn nie jest mi zbyt bliska. Przyznaję więc, że były chwile, gdy książka trochę mnie nudziła. Na szczęście nie oglądałam wcześniej filmu i nie miałam pojęcia, jak ta historia się zakończy, przeczuwałam natomiast, że w powieści Austen pojawi się jeszcze coś - jakiś zwrot akcji, nieoczekiwana przeszkoda na drodze do szczęścia, może wyjdzie na jaw tajemnica, a może jakiś inny kawaler skradnie serce którejś z panien? I rzeczywiście w powieści pojawia się owo coś, co zmienia bieg fabuły, a właściwie to kilka cosiów, dzięki czemu śledzenie fabuły staje się znacznie ciekawsze.

Zatem mimo, że książka porusza temat miłości, czyta się ją bardzo przyjemnie i żaden element nie pozwolił mi zwątpić w kunszt Jane Austen. Rozważną i romantyczną polecam więc nie tylko miłośnikom historii, w których ważną rolę pełni miłość opisana z kobiecego punktu widzenia, ale także wszystkim miłośnikom klasyki literatury, pięknego stylu, doskonale zarysowanych postaci oraz tym, którzy są ciekawi społeczeństwa angielskiego z przełomu XVIII i XIX wieku i lubią ironiczne podejście do takiego tematu. Gwarantuję, że jeśli to lubicie, to powieść Austen się Wam spodoba.